Αν πιστεύαμε περισσότερο στις δυνατότητές μας κι στεκόμασταν λιγότερο στις αδυναμίες μας. Μείνε δυνατός, κάνε υπομονή, έχε θάρρος και πίστη, δείξε καλοσύνη και δώσε κουράγιο στους γύρω σου. Η καταιγίδα θα περάσει. Ας επιλέξουμε να την περάσουμε μαζί, ενωμένοι. Ας επιλέξουμε να είμαστε περισσότερο άνθρωποι.
Μάρτιος 2020. Βρισκόμαστε στη μέση μιας πανδημίας. Επικρατεί αβεβαιότητα παντού. Άνθρωποι αρρωσταίνουν και πολλοί πεθαίνουν. Όμως, υπάρχει κάτι που εξαπλώνεται πιο γρήγορα από τον Κορωνοϊό. Ο Πανικός. Πανικός λόγω της αβεβαιότητας. Δεν ξέρουμε τι θα φέρει το αύριο. Υπάρχει φόβος για την επόμενη μέρα, για την υγεία μας, για τους οικείους μας, για την εργασία μας και την οικονομία ολόκληρη.
Το άγνωστο μας φοβίζει. Η αδυναμία μας να ελέγξουμε την κατάσταση, να προστατευτούμε επαρκώς, μας φοβίζει. Δεν ξέρουμε τι να σκεφτούμε, τι να πούμε, τι νιώθουμε και τι να κάνουμε. Μένουμε κλεισμένοι στα σπίτια μας για να προστατευτούμε όσο γίνεται από τον «αόρατο εχθρό» και να προστατέψουμε τους γύρω μας.
Ψάχνουμε διαρκώς να βρούμε τρόπους να διαχειριστούμε την κατάσταση, να προβλέψουμε πιθανά σενάρια και να προνοήσουμε λαμβάνοντας τα μέτρα μας. Δεν ξέρουμε πότε τα πράγματα θα αλλάξουν και θα επιστρέψουμε σε «κανονικούς ρυθμούς» ζωής.
«Μένουμε σπίτι». Και μας ενοχλεί αυτό, γιατί μας περιορίζει, ξεχνάμε όμως πως υπάρχουν και άνθρωποι που δεν έχουν καν σπίτι. Και είναι εκεί έξω. Εκτεθειμένοι. Στον ιό, στο κρύο, στη βροχή, στον αέρα. Μένουμε σπίτι και «βαριόμαστε».
Όμως, αν σκεφτούμε τους ανθρώπους που είναι εκεί έξω και δουλεύουν για όλους εμάς που μένουμε σπίτι, με κίνδυνο τη ζωής τους, αν σκεφτούμε τους ανθρώπους που χαροπαλεύουν, τότε η βαρεμάρα του σπιτιού μας αρχίζει και γίνεται δελεαστική. Υποτιμάμε αυτά που έχουμε σήμερα, γιατί τα είχαμε χτες και πιστεύουμε πως θα τα έχουμε και αύριο.
Πώς νιώθεις τώρα; Πώς νιώθεις τώρα που όλα όσα νόμιζες ότι ήξερες ή είχες αμφισβητούνται; Πώς νιώθεις τώρα που ξέρεις ότι ανά πάσα στιγμή η υγεία σου και η υγεία όσων αγαπάς διακυβεύονται; Πώς νιώθεις τώρα που περιορίζεται η ελευθερία σου και πρέπει να μείνεις «φυλακισμένος» στο σπίτι σου; Πώς νιώθεις παλεύοντας με έναν εχθρό που δεν μπορείς να δεις;
Πώς νιώθεις που δεν μπορείς να δεις ή να αγκαλιάσεις ανθρώπους που αγαπάς, γιατί φοβάσαι την παραμικρή πιθανότητα να είσαι φορέας και να τους μεταδώσεις τον ιό; Πού είναι η δύναμη και το κουράγιο σου τώρα που τα έχεις περισσότερο ανάγκη; Και για σκέψου, τώρα που μένεις σπίτι, σου αρέσει αυτό που έχεις; Σου αρέσει η ζωή που έχεις χτίσει για τον εαυτό σου; Οι άνθρωποι γύρω σου;
Κι αν μπορούσες να βγεις έξω, ποιος είναι ο άνθρωπος που θα ήθελες να δεις περισσότερο απ’ όλους; Ποιον θα αγκάλιαζες τώρα αν μπορούσες; Τι θα έκανες αν ήσουν «ελεύθερος»; Τι θα έλεγες σε κάποιον την τελευταία φορά που τον είδες, αν ήξερες ότι ήταν η τελευταία φορά;
Ίσως, έχεις ήδη αρχίσει να συνειδητοποιείς ότι τίποτα δεν θα έπρεπε να θεωρούμε δεδομένο. Ούτε την υγεία μας ούτε την ελευθερία μας ούτε τους αγαπημένους μας ανθρώπους ή το σπίτι μας, το φαγητό μας, τη δουλειά μας, το αυτοκίνητό μας….Δεν χρειαζόμαστε πολλά πράγματα για να είμαστε ευτυχισμένοι. Όμως δεν το γνωρίζουμε, μέχρι να χάσουμε αυτά που έχουμε, μέχρι να μας απαγορέψουν να χαρούμε ακόμα και τα πιο απλά και καθημερινά πράγματα.
Το να περπατήσουμε, να πάμε μια βόλτα στη θάλασσα, στην εξοχή, να συναντήσουμε τους αγαπημένους μας για έναν καφέ ή για να ένα γεύμα, να οδηγήσουμε το αυτοκίνητό μας, να διασκεδάσουμε, να πιούμε, να χορέψουμε, να πάμε σινεμά, να δούμε όμορφα ηλιοβασιλέματα και ανατολές, να κάνουμε πικνίκ, να πάμε στην εκκλησία, να πάμε στο γυμναστήριο, να πάρουμε κάποιον που αγαπάμε μια αγκαλιά, να δώσουμε ένα φιλί…
Υπάρχουν τόσα πράγματα στην καθημερινότητά μας που τα θεωρούμε δεδομένα ή τα υποτιμάμε, γιατί είναι «εύκολο» να τα κάνουμε όποτε το θελήσουμε. Κι έτσι, πολλά τα αναβάλλουμε για αργότερα, για «μετά». Η μητέρα μου, μου έλεγε: Όποιος όταν μπορεί δεν θα θελήσει, όταν θελήσει δεν θα μπορεί. Μην αφήνεις για αύριο ό, τι μπορείς να κάνεις σήμερα. Τώρα, οι άνθρωποι αρχίζουν και πανικοβάλλονται, γιατί αναρωτιούνται για αυτό το «μετά», αν θα έρθει, πότε θα έρθει και πώς θα είναι αυτό το μετά. Ο κόσμος, μετά τον Covid-19.
Δεν θα είναι ίδιος ο κόσμος ούτε κι εμείς. Θα παραθέσω ένα κλισέ «Όλα για κάποιον λόγο γίνονται» και θα προσθέσω πως ό, τι μας συμβαίνει είναι ό, τι μπορούμε να διαχειριστούμε, ακόμα κι αν δεν το πιστεύουμε πάντα και αμφισβητούμε τον εαυτό και τις δυνατότητές μας. Σκεφτείτε. Είμαστε «εδώ» σήμερα, που σημαίνει ότι έχουμε επιβιώσει από το 100% όλων των άσχημων ημερών που έχουμε περάσει. Και το 100% είναι δυνατό ποσοστό, σωστά;
Παίρνουμε μαθήματα καθημερινά. Και ίσως ήρθε η ώρα να αφομοιώσουμε μαθήματα που είχαμε λάβει στο παρελθόν και δεν τα «εμπεδώσαμε». Να επαναδιαπραγματευθούμε κάποια πράγματα, να αναθεωρήσουμε το σκεπτικό μας, να επαναπροσδιορίσουμε τα σημαντικά της ζωής, τις αξίες μας, τα θέλω μας, τις ανάγκες μας. Να ξεσκαρτάρουμε τι χρειαζόμαστε πραγματικά για να είμαστε ευτυχισμένοι και όχι όλα όσα νομίζαμε πως είχαμε ανάγκη.
Όλοι μας κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε. Δεν χρειάζεται να γινόμαστε εμμονικοί με όσα συμβαίνουν γύρω μας. Αυτό δεν θα βοηθήσει την κατάσταση. Ας αρχίσουμε απλά. Υπάρχει ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Αυτό είναι γεγονός. Οπότε, το αποδεχόμαστε. Προς το παρόν, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά γι’ αυτό, οπότε αποδεχόμαστε το γεγονός πως έχουμε περιορισμένο έλεγχο της κατάστασης.
Γιατροί, νοσοκόμες και ερευνητές σε όλο τον κόσμο κάνουν ό, τι καλύτερο μπορούν για να νικήσουμε τον ιό, και είμαστε ευγνώμονες, γιατί αυτοί οι άνθρωποι καθημερινά ρισκάρουν τη ζωή τους για όλους εμάς και το μόνο που μας ζητάνε, είναι να μείνουμε σπίτι μας. Η κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα για να σπάσουμε την αλυσίδα μετάδοσης κι εξάπλωσης του ιού και είτε μας αρέσει είτε όχι, οφείλουμε να συμμορφωθούμε για να προστατέψουμε τους εαυτούς μας και αυτούς που αγαπάμε. Βιώνουμε πρωτοφανείς καταστάσεις.
Κι έτσι κρίνεται αναγκαίο να ληφθούν ακραία μέτρα προστασίας. Εμείς μπορεί να μην ανήκουμε σε κάποια ευπαθή ομάδα, όμως ίσως ανήκει κάποιος δικός μας. Πολλοί από εμάς μπορεί να νοσούμε ασυμπτωματικά και άθελά μας, ερχόμενοι σε επαφή με κάποιον, να του μεταδώσουμε τον ιό.
Οι άνθρωποι είμαστε φύσει αντιδραστικά όντα και μας αρέσει να πηγαίνουμε κόντρα στους κανόνες. Όμως τώρα δεν είναι η ώρα για ρίσκα κι επαναστάσεις. Όσο καλύτερα προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα τόσο πιο γρήγορα θα ξεπεραστεί ο κίνδυνος και θα βγούμε από την καραντίνα.
Είναι πολύ φυσικό να νιώθουμε θυμό, άγχος, νευρικότητα, αγωνία, λύπη, φόβο, μοναξιά. Είμαστε άνθρωποι. Περιορισμένοι. «Φυλακισμένοι» στα σπίτια μας. Βιώνουμε μια μορφή απώλειας. Πενθούμε την -κατά κάποιο τρόπο- στέρηση της ελευθερίας μας και ό, τι συνεπάγεται αυτή. Προς το παρόν, έχουμε περιορισμένες δυνατότητες κι επιλογές.
Έχουμε πολύ χρόνο «ελεύθερο» και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Συνηθίζουμε να παραπονιόμαστε για όλα όσα θα θέλαμε να κάνουμε αν είχαμε χρόνο και τώρα παραπονιόμαστε που έχουμε άπλετο χρόνο στη διάθεσή μας. Δεν έχουμε μάθει να είμαστε ευχαριστημένοι με αυτά που έχουμε, κι ας είναι πολλές φορές, περισσότερα κι απ’ όσα χρειαζόμαστε.
Πολλοί άνθρωποι εύχονται και προσεύχονται να είχαν αυτά που εμείς τα υποτιμάμε και τα θεωρούμε αυτονόητα. Μήπως ήρθε η ώρα να μάθουμε να εκτιμάμε όσα έχουμε και να είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτά;
Έχουμε το σήμερα. Αυτή τη στιγμή. Το «εδώ και τώρα». Μπορούμε να αξιοποιήσουμε το χρόνο που διαθέτουμε προς όφελός μας. Να διαβάσουμε ένα βιβλίο, να ζωγραφίσουμε, να γράψουμε, να δημιουργήσουμε κάτι, να γυμναστούμε, να βάλουμε μουσική, να χορέψουμε, να τραγουδήσουμε, να περάσουμε χρόνο με τους οικείους μας, να επικοινωνήσουμε με τους φίλους μας, να έρθουμε σε επαφή με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Μπορούμε να κάνουμε μια παύση από όλα. Κοίτα τον εαυτό σου στον καθρέφτη. Σου αρέσει ο άνθρωπος που βλέπεις; Ο άνθρωπος που έχεις φτιάξει; Αν όχι, τι είναι αυτό που δεν σου αρέσει; Τώρα είναι η ευκαιρία σου να αλλάξεις αυτά που θες, να βελτιωθείς, να ακούσεις καθαρά τις σκέψεις σου, τα συναισθήματά σου, τις ανάγκες σου. Ποιος θες να είσαι από εδώ και πέρα; Πώς θες να πορευτείς; Τι θες να κρατήσεις από αυτά που είχες και τι θες να αφήσεις πίσω σου;
Άκου τον εαυτό σου. Άκου το σώμα σου. Το σώμα μας πάντα μας μιλάει. Απλώς δεν έχουμε μάθει πώς να το ακούμε. Και όσο πιο πολύ «κλείνουμε τα αυτιά μας» σε αυτά που μας λέει, τόσο περισσότερο θα μας φωνάζει, θα μας προειδοποιεί. Οι σωματοποιήσεις που κάνουμε, είναι συναισθήματα κι ανάγκες που δεν εκφράστηκαν σωστά, αποτελεσματικά ή αγνοήθηκαν παντελώς. Αυτά που σκέφτεσαι, που νιώθεις, που θες, πάρε μολύβι και χαρτί να τα σημειώσεις.
Κάνε μια λίστα με όσα θες να πεις, να κάνεις, και να αλλάξεις, γιατί εμείς οι άνθρωποι ξεχνάμε εύκολα. Και μετά την καταιγίδα που περνάμε λησμονούμε τα όσα μας έμαθε, όσα υποσχεθήκαμε να αλλάξουμε, γιατί πιστεύουμε πως τα άσχημα ανήκουν πια στο παρελθόν. Μέχρι να έρθει μια επόμενη καταιγίδα που θα μας αναγκάσει να αλλάξουμε, με το «άγριο», αφού δυστυχώς, πολλές φορές, δεν μαθαίνουμε αλλιώς.
Έχω μια υγιή καρδιά που χτυπάει. Έχω καθαρό αέρα στα πνευμόνια μου. Ο Θεός, μου έδωσε ακόμη μία ημέρα ζωής. Δεν δόθηκε σε όλους αυτή η ευκαιρία. Δεν ξυπνήσαμε όλοι σήμερα το πρωί. Δεν μπορώ να ελέγξω το ιό, δεν μπορώ να ελέγξω το πότε και πώς θα σταματήσει η εξάπλωσή του, δεν μπορώ να ελέγξω το πότε θα βγούμε από την καραντίνα ούτε το πώς θα είναι ο κόσμος μετά από αυτήν και τι θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε. Δεν μπορώ να ελέγξω αν θα νοσήσω ή όχι, όμως μπορώ να έχω μερικό έλεγχο της κατάστασης.
Έχω επιλογή. Μπορώ να επιλέξω να ακολουθήσω τις οδηγίες και τα μέτρα προστασίας για να μειώσω τις πιθανότητες να νοσήσω εγώ ή κάποιος δικός μου. Μπορώ επίσης να επιλέξω το αν θα σπαταλήσω άσκοπα το χρόνο μου ή αν θα κάνω κάτι πιο ουσιαστικό και παραγωγικό. Μπορώ να επιλέξω αν θα εστιάσω στο πρόβλημα ή στη λύση του προβλήματος. Μπορώ να επιλέξω να επικεντρωθώ σε αυτά που θέλω να κάνω, αλλά προς το παρόν δεν μπορώ, ή να αφοσιωθώ σε όλα όσα μπορώ να κάνω σήμερα.
Μπορείς να αλλάξεις την πραγματικότητα, αλλάζοντας την οπτική με την οποία την βλέπεις. Εστίασε στις επιλογές σου κι όχι στους περιορισμούς σου. Θα περάσει κι αυτό. Τα πράγματα μετά την καταιγίδα δεν θα είναι τα ίδια. Αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Οι άνθρωποι θα μπορούσαμε να κάνουμε σπουδαία πράγματα αν βλέπαμε όλα όσα μας ενώνουν κι όχι όσα μας χωρίζουν.
Αν πιστεύαμε περισσότερο στις δυνατότητές μας κι στεκόμασταν λιγότερο στις αδυναμίες μας. Μείνε δυνατός, κάνε υπομονή, έχε θάρρος και πίστη, δείξε καλοσύνη και δώσε κουράγιο στους γύρω σου. Η καταιγίδα θα περάσει. Ας επιλέξουμε να την περάσουμε μαζί, ενωμένοι. Ας επιλέξουμε να είμαστε περισσότερο άνθρωποι.