Πιθανότατα να είσαι κι εσύ ένας από τους ανθρώπους που έχουν κουραστεί να ακούνε ότι «όλα θα πάνε καλά». Ότι απλώς πρέπει να κάνουμε υπομονή, να περιμένουμε, να ελπίζουμε και να τηρούμε τα μέτρα ασφαλείας. Και ίσως θα έχεις βαρεθεί να ακούς ότι πρέπει να προσέχουμε, να περιοριζόμαστε, να κλεινόμαστε σπίτι μας και να μένουμε δυνατοί και αισιόδοξοι μέχρι να τελειώσει, με κάποιον τρόπο, όλο αυτό.
Γνωρίζω πολύ καλά πως η υπομονή έχει όρια κι ενδεχομένως να έχεις φτάσει σε σημείο να αισθάνεσαι πως δεν αντέχεις άλλο να είσαι κλεισμένος στο σπίτι σου, περιμένοντας κάποια βελτίωση. Κι όσο πιο νέος είσαι, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ανάγκη σου να βγεις έξω, να δεις κόσμο, να διασκεδάσεις, να ζήσεις…
Όλα είναι ρευστά κι αβέβαια, συνεχώς ακούμε νέα μέτρα και περιορισμούς, παράταση στο lockdown, ανατροπές σε σχέδια επαγγελματικά, οικονομικά, προσωπικά κ.λπ…Αβεβαιότητα, ανασφάλεια, φόβος, αποθάρρυνση, μοναξιά, άγχος και πολύς εκνευρισμός συσσωρευτικά.
Κάνουμε υποχρεωτική «παύση», όσοι από εμάς κάνουν παύση, και προσπαθούμε να απολαύσουμε ό, τι μπορούμε μέσα από την καθημερινότητά μας, με τις περιορισμένες επιλογές που διαθέτουμε και την μειωμένη αίσθηση ελευθερίας. Η ζωή έχει αλλάξει σε παγκόσμιο επίπεδο, για άλλους περισσότερο και για άλλους λιγότερο.
Κάποιοι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν τα πράγματα γύρω τους και τη ζωή τους συνολικά με έναν τρόπο διαφορετικό και είναι σε θέση να εκτιμούν με νέα ματιά τις συνθήκες, να βλέπουν και κάποια θετικά στα οποία μπορούν να εστιάσουν και που μπορούν να αποκομίσουν μέσα από όλη την κατάσταση.
Στον αντίποδα, κάποιοι άνθρωποι βλέπουν μόνο τα αρνητικά και στέκονται σε αυτά. Σίγουρα δεν ζούμε όλη την ίδια ζωή. Υπάρχουν κάποιες κοινές συντεταγμένες σε όλους μας, αλλά οι ζωές μας διαφοροποιούνται στις «λεπτομέρειες». Ο κάθε άνθρωπος έχει τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητές του. Και φυσικά έναν διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών του και μια γενικότερη, αντίστοιχη στάση ζωής.
Αναμφίβολα, βιώνουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, όπου η ζωή μας δεν πηγαίνει ακριβώς όπως την έχουμε σχεδιάσει. Έχουμε ανάγκες, στόχους που επιθυμούμε να εκπληρώσουμε και μια συνεχή τάση για πρόσληψη νέων ερεθισμάτων ώστε να παραμένουμε δημιουργικοί, σε εγρήγορση και να μην πλήττουμε.
Κάποιες μέρες δυσκολευόμαστε περισσότερο, πιεζόμαστε πιο έντονα και πνιγόμαστε μέσα στους περιορισμούς. Είναι δύσκολο να μην μπορείς να κάνεις ό, τι θέλεις, να πας όπου επιθυμείς, να δεις τους ανθρώπους που αγαπάς, να διασκεδάσεις, να κάνεις τα χόμπι σου…
Και όσο σκληρά κι αν προσπαθείς να εξοπλιστείς με αισιοδοξία, δύναμη, ελπίδα, υπομονή κι αντοχή, είμαστε άνθρωποι και κάποια στιγμή η μπαταρία μας πέφτει και χρειάζεται επαναφόρτιση κι ανανέωση. Οι δυνάμεις μας, μας εγκαταλείπουν κι έρχονται στην επιφάνεια πιο απαισιόδοξα συναισθήματα. Η ελπίδα, η θετική προσμονή, η χαρά, εναλλάσσονται με το φόβο, τη νοσταλγία, την αγανάκτηση, την απελπισία, τη θλίψη…
Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν πως αισθάνονται αιχμάλωτοι στο σπίτι τους. Αιχμάλωτοι της αβεβαιότητας, της επαγγελματικής αστάθειας, του φόβου, των οικονομικών προβλημάτων, των διαπροσωπικών δυσκολιών, της ενδοοικογενειακής βίας, της μοναξιάς, της κατάθλιψης, της «ασθένειας»…Αιχμάλωτοι του μυαλού τους. Των επιλογών τους. Της έλλειψης επιλογών.
Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι δηλώνουν πως έχουν χάσει την αίσθηση του χρόνου μέσα στην καραντίνα. Όλες οι μέρες είναι ίδιες, χωρίς καμία ουσιαστική αξία και νόημα, χωρίς καμία διαφοροποίηση ή προοπτική. Νιώθουν εκτός εποχής. Σαν αποσυντονισμένοι. Σαν όλο αυτό που ζούμε να μην θυμίζει καμία άλλη εποχή-περίοδο του χρόνου.
Αρκετοί άνθρωποι αναφέρουν πως προσπαθούν απλώς να γεμίσουν τη μέρα τους. Να περάσει με κάποιον τρόπο. Οι μέρες διαδέχονται η μία την άλλη, και είναι όλες ίδιες. Σαν να ζούνε την ίδια μέρα στο replay. Σαν να είναι κολλημένοι.
Όπως και να αισθάνεσαι ό, τι και να σκέφτεσαι, είναι φυσιολογικό και απόλυτα φυσικό. Όλοι μας έχουμε μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων, όπου κάποια από τα συναισθήματά μας ενίοτε μας κατακλύζουν και βγαίνουν στην επιφάνεια πιο έντονα, σαν κύματα, το ένα ξοπίσω από το άλλο. Είναι ανθρώπινο και αναμενόμενο να έχεις καλές και κακές μέρες και κάποιες φορές, οι κακές μέρες να είναι περισσότερες ή πιο έντονες. Να μας χτυπάνε πιο σκληρά.
Κάπως έτσι είναι γενικώς η ζωή. Με τα πάνω και τα κάτω. Δεν είναι ρεαλιστικό, άρα ούτε κι εφικτό, να είμαστε στα πάνω μας όλη την ώρα. Συχνά συμβαίνει να νιώθουμε στενοχωρημένοι ακόμα και χωρίς κανέναν προφανή λόγο. Είναι μία από «αυτές τις μέρες» που απλώς δεν έχουμε όρεξη, χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε το πώς και το γιατί μας συμβαίνει αυτό. Δεν έχουμε διάθεση. Το γεγονός ότι δεν είμαστε και πολύ σε “mood” σήμερα, δεν σημαίνει ότι δεν θα είμαστε και αύριο ή ότι θα επιτρέψουμε το σήμερα να συμπαρασύρει και το αύριο…
Σίγουρα ζούμε μία περίοδο που μας δίνεται συνεχώς τροφή για να βρισκόμαστε κάτω και πάντα άμα θέλουμε θα βρίσκουμε ή θα «κατασκευάζουμε» λόγους για να μένουμε κάτω. Είναι okay να αγκαλιάζουμε και αυτήν την πλευρά μας, την πιο αδύναμη, που βρίσκεται κάτω, γιατί την έσπρωξαν ή γιατί εμείς τη ρίξαμε. Και που ίσως έχει ανάγκη να βρεθεί λίγο κάτω, για να κάνει συνειδητοποιήσεις, απολογισμούς, επαναπροσδιορισμούς και ανασύνταξη δυνάμεων.
Όμως, δεν πρέπει να λησμονούμε όλους τους λόγους που υπάρχουν ή που μπορούμε να φτιάξουμε εμείς, για να μη μείνουμε κάτω. Στάσιμοι και μουδιασμένοι. Οφείλουμε στον εαυτό μας να του δώσουμε το χέρι να σηκωθεί και πάλι. Να πατήσουμε πιο γερά, πιο δυναμικά και σίγουρα στα πόδια μας. Να βιώσουμε το συναίσθημα, αλλά να μην του επιτρέψουμε να μας ρουφήξει, να μας εγκλωβίσει μέσα του και να μας καταβάλει ολοκληρωτικά.
Λέμε πως όταν η ζωή και οι συνθήκες δυσκολεύουν, αλλάζουμε και γινόμαστε κι εμείς πιο δυνατοί, πιο σκληροί. Οχυρωνόμαστε για να αντεπεξέλθουμε στις προκλήσεις και να μπορέσουμε να συμβαδίσουμε και να προσαρμοστούμε στις αλλαγές.
Όποιος δεν μπορεί να προσαρμοστεί στην αλλαγή και να εξελιχθεί μέσα από αυτήν, μένει στάσιμος, κολλημένος σε κάτι που πλέον δεν λειτουργεί, δεν τον βοηθάει, δεν τον πηγαίνει μπροστά και ίσως κάποιες φορές όχι απλώς τον δεσμεύει σε μια στασιμότητα, αλλά τον πηγαίνει πίσω. Τον οδηγεί σε μια παρελθοντική κατάσταση ή εμπειρία, ίσως πιο εξιδανικευμένη, πιο οικεία και διαχειρίσιμη. Κι αυτό πυροδοτεί δυσκολίες στο παρόν και συνακόλουθα, προοικονομεί ένα δυσφορικό μέλλον.
Παρά τις κακές μέρες που έχουμε, είμαστε ακόμα εδώ. Κάπως, ο καθένας με τον τρόπο που διαθέτει, βρίσκει το δρόμο να προχωράει και να συνεχίζει την πορεία του. Είναι πραγματικά πολύ συγκινητικό, το πόσοι άνθρωποι προσπαθούν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον στις μέρες που διανύουμε. Πόσο έχουμε ευαισθητοποιηθεί όλοι λίγο περισσότερο στο να στηρίξουμε, να ενδυναμώσουμε, να ενθαρρύνουμε, να συνεισφέρουμε οικονομικά -όσο αντέχουμε- σε αυτούς που το έχουν ανάγκη και να ενισχύσουμε συναισθηματικά τον πλησίον μας.
Γιατί όλοι μαζί νιώθουμε κάπως αδύναμοι απέναντι σε κάτι που ακόμα είναι πιο δυνατό από εμάς και προσπαθούμε να το νικήσουμε για να διασφαλίσουμε την υγεία μας και να διασώσουμε την καθημερινότητά μας, τη ζωή μας, τους ανθρώπους μας, τη δουλειά μας, την οικονομία μας…
Ο κοινός, αόρατος «εχθρός», έβαλε απόσταση ανάμεσά μας, μάς απομάκρυνε και ταυτόχρονα, με έναν περίεργο τρόπο, μας έφερε πιο κοντά συναισθηματικά. Μας ανέδειξε τις ομοιότητές μας, μας υπενθύμισε τις ευαισθησίες μας, αφύπνισε την ανθρωπιά μας. Μας βοήθησε να εκτιμήσουμε σε άλλο επίπεδο την απλότητα, την υγεία, την αξία της ανθρώπινης ζωής και της ουσιαστικής επαφής με τον συνάνθρωπο.
Μπορεί λοιπόν, ο Κορωνοϊός να μας απομάκρυνε σωματικά από τους άλλους, όμως ένωσε τις καρδιές μας με έναν καινούριο τρόπο. Πιο αληθινό. Ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας και μαθαίνουμε τους άλλους υπό νέες συνθήκες. Ξανά από την αρχή. Χωρίς πολυτέλειες, διασκεδάσεις και κινήσεις εντυπωσιασμού.
Η ανθρώπινη επαφή και η επικοινωνία φαίνεται ότι είναι πιο ζωτικής σημασίας από ποτέ. Αυθεντική και ειλικρινής συζήτηση. Κατάθεση ψυχής και κατανόηση. Έκφραση κι αλληλεπίδραση. Ακούμε τους άλλους με τρόπο αλλιώτικο. Με περισσότερο ενδιαφέρον, με γνήσια ανάγκη κατανόησης κι αποδοχής.
Εκτιμάμε ακόμα και αυτές τις μικρές, απλές, καθημερινές στιγμές, που ξέρουμε ότι δεν είναι δεδομένες, γιατί όλα ανατρέπονται ανά πάσα στιγμή. Αναγνωρίζουμε πόσο πολύτιμο είναι να μπορούμε να κοιτάμε τον άλλο στα μάτια, να τον αγγίζουμε, να βλέπουμε τις εκφράσεις του προσώπου του, το χαμόγελό του, να αφουγκραζόμαστε τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του και να τα νιώθουμε σαν να ήταν δικά μας.
Αν η ανθρώπινη ιστορία μας έχει διδάξει κάτι, τότε αυτό είναι ότι επιβιώνουμε. Παρά τα όσα συμβαίνουν γύρω μας: πόλεμοι, καταστροφές, πανδημίες, ακραία καιρικά φαινόμενα…Πάντα επιβιώνουμε. Οι δυσκολίες είναι συνυφασμένες με την ανθρώπινη ύπαρξη κι ο Κορωνοϊός είναι ένα κεφάλαιο της ζωής μας. Δεν είναι ολόκληρο το βιβλίο.
Ακόμα και αν κάποιες φορές νιώθουμε πως έχουμε κολλήσει στο ίδιο κεφάλαιο το οποίο δεν έχει τελειωμό, θα έρθει και αυτή η στιγμή όπου θα κλείσουμε οριστικά από το κεφάλαιο για να ξεκινήσουμε ένα καινούργιο. Θα αρχίσουμε μία νέα ιστορία της ζωής μας και θα γράψουμε εμείς ό, τι θέλουμε στις λευκές σελίδες που έπονται…
Όμως, μέχρι να έρθει αυτή η στιγμή που θα αφήσουμε πίσω μας τον Κορωνοϊό, δεν σημαίνει πως θα του επιτρέψουμε να μονοπωλεί την κάθε σελίδα αυτού του κεφαλαίου. Υπάρχουν κι άλλα πράγματα στη ζωή μας τα οποία εκτυλίσσονται παράλληλα και είναι κρίμα να αφήσουμε να τα καταπιεί όλα ο Κορωνοϊός και να χάσουμε στιγμές. Καμία καταιγίδα δεν κρατάει για πάντα.
Κουράγιο καρδιά μου, θα δούμε τον ήλιο ξανά.
