Οι άνθρωποι που παλεύουν με τον καρκίνο, πολλές φορές σιωπηλά, αδιαμαρτύρητα, μοναχικά, είναι αγωνιστές. Χρειάζονται στήριξη, χρειάζονται βοήθεια, και ισχυρά ψυχικά αποθέματα για να αντεπεξέλθουν σωματικά και να αυξήσουν την πιθανότητα να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν καλύτερα στη θεραπεία.
Τα κύτταρα ενός οργανισμού που εμφανίζει καρκίνο υφίστανται μια σειρά γενετικών μεταλλάξεων λόγω περιβαλλοντικών ή γενετικών αιτιών, που έχουν ως αποτέλεσμα, αυτά τα κύτταρα να μην μπορούν να ανταποκριθούν σωστά σε μηνύματα που αφορούν την ανάπτυξη, τη διαφοροποίηση και το θάνατο των κυττάρων.
Υπάρχουν δύο διαδικασίες που συμβάλλουν στη δημιουργία όγκων: α) η ενεργοποίηση των ογκογονιδίων, που προωθούν την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων και β) η αναστολή της λειτουργίας των γονιδίων που πολεμούν τους όγκους και σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα. Οι όγκοι για να μπορέσουν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν τρέφονται με οξυγόνο και άλλα θρεπτικά στοιχεία που προσλαμβάνουν εύκολα από το αίμα μας.
Τα αίτια εμφάνισης του καρκίνου είναι ποικίλα και σχετίζονται με περιβαλλοντικούς παράγοντες (πχ. κάπνισμα, ακτινοβολία, χημικά), ανοσο-ενδοκρινολογικούς παράγοντες (πχ. ιοί, ορμόνες) και γενετικούς παράγοντες (κληρονομικές ή μεταβολικές μεταλλάξεις). Σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να περάσουν και χρόνια από την έκθεση του οργανισμού σε κάποιο καρκινογόνο, μέχρι αυτό να είναι ανιχνεύσιμο. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές, η αιτία εμφάνισης καρκίνου παραμένει άγνωστη.
Παράγοντες υψηλής επικινδυνότητας εμφάνισης καρκίνου είναι οι εξής: κακή διατροφή (κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λιπαρά, επεξεργασμένων τροφίμων και μικρή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών), παχυσαρκία, έλλειψη σωματικής άσκησης, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου, κατανάλωση αλκοόλ και κάπνισμα, έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία, η αυξανόμενη ηλικία (όσο μεγαλώνουμε αυξάνονται οι πιθανότητες να νοσήσουμε από καρκίνο) και στις γυναίκες η έκθεση στα οιστρογόνα.
Υπάρχουν κάποια κοινά προειδοποιητικά σημάδια/συμπτώματα για την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου, που περιλαμβάνουν: 1) αλλαγές στη λειτουργία του εντέρου και της κύστης, 2) αμυχές/πληγές που δεν επουλώνονται, 3) ασυνήθιστη αιμορραγία που δεν σταματάει, 4) η εμφάνιση κάποιου όζου ή εξογκώματος σε κάποιο μέρος του σώματος (πχ. στο στήθος), 5) δυσπεψία ή πρόβλημα στην κατάποση της τροφής, 6) αλλαγή στο σχήμα ή στο μέγεθος κάποιας ελιάς στο σώμα ή ξαφνική εμφάνιση κάποιας ελιάς, 7) βήχας ή βράχνιασμα που δεν υποχωρεί. Επιπρόσθετες ενδείξεις είναι ο πυρετός, η κόπωση, ο πόνος, οι δερματικές αλλαγές. Βεβαίως, επειδή όλα αυτά είναι συμπτώματα που συναντάμε συχνά και σε άλλες παθήσεις, καλό είναι να συμβουλευόμαστε το γιατρό μας και να ακολουθούμε τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις που μας παρέχει ο ειδικός για την αποτελεσματικότερη πρόληψη και/ή θεραπεία.
Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με καρκίνο έρχονται αντιμέτωπα με μεγάλες και σοβαρές αλλαγές που συνεπάγεται η ασθένεια αυτή. Ξαφνικά αλλάζει ολόκληρη η ζωή τους, η καθημερινότητά τους, η ποιότητα της ζωής τους, οι δυνατότητές τους, η επαγγελματική τους ζωή, εφόσον συχνά δεν δύνανται να δουλέψουν, οι θεραπείες στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσουν, το μεγάλο οικονομικό βάρος που θα πρέπει να επωμιστούν κι έπειτα είναι και ένα σωρό άλλοι παράγοντες, όπως το στερεότυπο που καλούνται να αντιμετωπίσουν φορώντας την ταμπέλα του “καρκινοπαθούς”, το φόβο και την ανησυχία του αγνώστου.
Πρώτα απ’ όλα, αν διαγνωστεί έγκαιρα ο καρκίνος και υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου, θα πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν θεραπεία, αν είναι σε οικονομική ευχέρεια να παλέψουν τον καρκίνο, ποια θεραπεία θα είναι πιο αποτελεσματική για την περίπτωσή τους με το μικρότερο δυνατό κόστος, αν έχουν το ψυχικό σθένος και το υποστηρικτικό δίκτυο στον περίγυρό τους για να αντεπεξέλθουν ψυχολογικά απέναντι σε αυτή τη μάχη που θα δώσουν, αν θα έχει κάποιο “νόημα” να παλέψουν από τη στιγμή που δεν υπάρχει θεραπεία ακόμα.
Δεν υπάρχει εγγύηση πως τα μέσα που διαθέτουμε θα οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα και πως εάν ο καρκίνος νικηθεί δεν θα επανεμφανιστεί στο ίδιο ή σε διαφορετικό σημείο του οργανισμού μελλοντικά…
Έχουν να επεξεργαστούν και να αποδεχτούν όλα όσα θα αλλάξουν στην καθημερινότητά τους, τη συχνή ανάγκη τους για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τον πόνο με τον οποίο θα πρέπει να μάθουν να ζουν, το φόβο του θανάτου, την αβεβαιότητα στην έκβαση της θεραπείας, τις παρενέργειες που αυτή συνεπάγεται, οι οποίες συχνά από πιο ήπιες γίνονται και πολύ σοβαρές: ναυτίες, πυρετός, ζαλάδες, πόνος, κόπωση, αναιμία, προβλήματα ύπνου, αλλαγές διατροφικές, διάρροιες, δυσκολίες συγκέντρωσης, απώλεια μαλλιών, λοιμώξεις, αλλαγές στο βάρος, νεφροπάθειες, ακόμα και θάνατος.
Άτομα με καρκίνο εμφανίζουν συχνά υψηλή συννοσηρότητα με κάποια αγχώδη διαταραχή και με κατάθλιψη. Αν η κατάθλιψη και το άγχος προϋπάρχουν του καρκίνου, τα πράγματα περιπλέκονται. Η ύπαρξη κατάθλιψης μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση κάποια μορφής καρκίνου κι ο καρκίνος να επιφέρει κατάθλιψη ή να επιδεινώσει την ήδη υπάρχουσα. Η ίδια η ασθένεια εξασθενεί τον οργανισμό όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχολογικά.
Κι όπως είναι αναμενόμενο, όταν ο οργανισμός μάχεται σωματικώς με νύχια και με δόντια για να κρατηθεί στη ζωή, αναπόφευκτα φθείρεται και εξαντλείται και ψυχολογικά. Όταν ασθενούμε σωματικά δεν μπορεί να μείνει αλώβητη η συναισθηματική μας κατάσταση και η ψυχική μας υγεία, όπως συμβαίνει και αντιστρόφως.
Οι άνθρωποι που παλεύουν με τον καρκίνο, πολλές φορές σιωπηλά, αδιαμαρτύρητα, μοναχικά, είναι αγωνιστές. Χρειάζονται στήριξη, χρειάζονται βοήθεια, και ισχυρά ψυχικά αποθέματα για να αντεπεξέλθουν σωματικά και να αυξήσουν την πιθανότητα να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν καλύτερα στη θεραπεία.