Γύρω από το επάγγελμα του ψυχολόγου-ψυχοθεραπευτή πλανώνται αρκετοί μύθοι σχετικά με το τι ακριβώς κάνει ή δεν κάνει ένας ψυχοθεραπευτής. Σε αυτό το άρθρο επεξηγούνται και δίνονται χρήσιμες κατευθύνσεις.
Το πρώτο πράγμα που κάνει ένας ψυχοθεραπευτής είναι να ακούει προσεκτικά όλα όσα του αναφέρετε, χωρίς να σας κρίνει, σεβόμενος τη διαφορετικότητά σας (φύλο, ηλικία, εθνικότητα, θρήσκευμα, σεξουαλικές προτιμήσεις, ειδικές ανάγκες, κοινωνικο-οικονομική κατάσταση), τις ιδιαιτερότητες και την προσωπικότητά σας. Δημιουργώντας κλίμα εμπιστοσύνης κι ασφάλειας, επιχειρεί να κατανοήσει πλήρως τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε σαν να βρισκόταν στη θέση σας. Όλα όσα εκμυστηρευτείτε στον ψυχοθεραπευτή σας θα μείνουν μεταξύ σας και δεν θα μοιραστεί με κανέναν άλλο προσωπικά δεδομένα σας, εφόσον σας προστατεύει το επαγγελματικό απόρρητο.
Ο ψυχοθεραπευτής δεν δίνει συμβουλές, δεν είναι φίλος σας κι ούτε επιτρέπεται να γίνει, αλλιώς καταλύονται τα θεραπευτικά όρια. Συνεπώς, δεν είναι δουλειά του ψυχοθεραπευτή να σας πει τι να κάνετε ή να δώσει ‘έτοιμες’ λύσεις στα προβλήματά σας. Εξάλλου, ποιος άνθρωπος θα ήθελε να αφήσει κάποιον άλλο να αποφασίζει για λογαριασμό του και να καθορίζει τη ζωή και τις επιλογές του; Επιπλέον, στην περίπτωση που ένας ψυχοθεραπευτής παρείχε συμβουλές στους θεραπευόμενούς του, αυτό θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια τη δημιουργία μιας σχέσης εξάρτησης, καθώς ο θεραπευόμενος θα μάθαινε να βασίζεται στις συμβουλές και λύσεις του ψυχοθεραπευτή του και θα δυσκολευόταν να ενεργήσει αυτοβούλως με στόχο την αποτελεσματική επίλυση των προβλημάτων του. Αντιθέτως, ένας ψυχοθεραπευτής θα προσπαθήσει να σας καθοδηγήσει με ερωτήσεις, ώστε να μάθετε να ανακαλύπτετε οι ίδιοι τις λύσεις στα προβλήματά σας.
Επειδή πολλές φορές με έχουν ρωτήσει, όσο περίεργο κι αν φανεί, όχι, ούτε οι ψυχολόγοι ούτε οι ψυχοθεραπευτές (ούτε και κανένας άλλος βέβαια) μπορούμε να διαβάσουμε το μυαλό σας για να σας πούμε τι σκέφτεστε ή να προβλέψουμε το μέλλον σας ή να διαμορφώσουμε το «ψυχολογικό προφίλ» σας με βάση το ζώδιό σας ή απλώς να σας «ψυχολογήσουμε» με μια ματιά και να πούμε κάτι για εσάς ή για το παρελθόν σας.
Ένας ψυχοθεραπευτής δεν μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα. Δεν είναι γιατρός. Εάν όμως κρίνει ότι στην περίπτωσή σας η λήψη κάποιου φαρμάκου θα μπορούσε να σας βοηθήσει, θα σας παραπέμψει σε κάποιον ψυχίατρο, που είναι αρμόδιος για τέτοιου είδους ζητήματα.
Στα πλαίσια της θεραπείας, ο ψυχοθεραπευτής θα σας διδάξει διάφορες τεχνικές και θα σας προσφέρει τα απαραίτητα εργαλεία ώστε να μπορείτε οι ίδιοι να εντοπίζετε τις δυσκολίες σας, να αναγνωρίζετε τα συμπτώματά σας και να οδηγήστε σε αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης των δυσκολιών αυτών, εφόσον σκοπός του ψυχοθεραπευτικού έργου είναι να καταφέρετε να γίνετε «θεραπευτές» του εαυτού σας, ικανοί να αντεπεξέρχεστε σε κάθε νέα πρόκληση της ζωής σας.